„Kraj-obraz niepodległości. Życie codzienne u progu wolnej Polski” to najnowsza muzealna publikacja powstała na podstawie materiałów przedstawionych podczas interdyscyplinarnej konferencji, która odbyła się w kolbuszowskim muzeum w 2018 r. Znalazły się w niej teksty badaczy z całej Polski przybliżające codzienność sprzed ponad stu lat.

Publikacja pod redakcją prof. Jadwigi Hoff i dr Izabeli Wodzińskiej poświęcona jest Galicji Zachodniej w dobie odzyskania przez Polskę niepodległości. Jej autorzy chcieli oderwać na chwilę wzrok od map, na których w tym czasie rysowały się nowe granice i przyjrzeć się chłopskim chatom, uliczkom małych miasteczek i ziemiańskim siedzibom, żeby opowiedzieć, jak wyglądało codzienne życie mieszkańców tej specyficznej części odradzającej się Polski. W tomie znalazły się artykuły pióra autorów reprezentujących różne ośrodki akademickie i muzealne poświęcone zróżnicowanej tematyce: od prasowych ogłoszeń po ludową poezję, od działalności społecznej i zbiorowych wysiłków lokalnych społeczności związanych z wyzwoleniem i odbudową kraju po indywidualną twórczość mieszkańców galicyjskiej prowincji.

Przedmiotem zainteresowań badawczych autorów są ludzie i ich postawy przyjmowane wobec zaistniałych przeobrażeń, kierujące nimi motywacje i uwarunkowania, a także rezultaty ich działań – duchowe i materialne. Tak sformułowane zagadnienia pozwoliły na opisanie interesującego krajobrazu kulturowego, będącego świadectwem kondycji społecznej, ale też jednym z warunkujących ją czynników. Jego nakreślenie wymagało interdyscyplinarnego podejścia i współpracy autorów reprezentujących różne dziedziny nauki: etnografię, językoznawstwo, literaturoznawstwo, historię oraz antropologię kulturową – pisze we wstępie Izabela Wodzińska.

Książkę można nabyć w sklepiku na terenie Parku Etnograficznego, a niebawem będzie dostępna także w sprzedaży internetowej.

Spis treści:

Izabela Wodzińska

Wstęp

Elżbieta Dudek-Młynarska

Jak nie na bandos, to do Ameryki! – kierunek emigracji zarobkowej Rzeszowiaków i Lasowiaków przełomu XIX/XX wieku. Przyczynek do badań etnograficznych

Monika Brytan, Aneta Kołodziejczyk, Olga Radziszewska

Pierwsze buty – dziecko wiejskie w świecie biedy początku wieku XX. Na przykładzie materiału etnograficzno-językowego zebranego na terenie gminy Kolbuszowa (powiat kolbuszowski)

Barbara Żebrowska-Mazur

Uleń mi się piszczałeczko, dam ci jutro dwa jajeczka – o istocie pewnego gatunku folkloru dziecięcego

Maria Kula

Wesele wsi leżajskiej z przełomu XIX i XX wieku

Jolanta Dragan

Motywy patriotyczne w repertuarze pieśniowym Lasowiaków i Rzeszowiaków

Janusz Radwański

Ewolucja języka i obraz wojny w poezji Józefa Mączki

Andrzej Rybicki

Opowieści z fotopamiętników. Obraz galicyjskiego miasta na początku XX wieku widziany okiem Tadeusza Rzący, Klementyny Zubrzyckiej i nieznanego fotografa z rodziny Pusłowskich

Anna Owczarska-Ożóg

Próba przybliżenia obrazu życia mieszkańców wsi galicyjskiej w czasach I wojny światowej w oparciu o urzędowe obwieszczenia

Elżbieta Skromak

Chłopska gwardia z Majdanu Zbydniowskiego – od idei założycielskiej do czasów niepodległości

Jacek Bardan

Powiatowy Komitet Narodowy w Kolbuszowej

Monika Bober

Społeczność Strzyżowa i powiatu strzyżowskiego w czasie walk o niepodległość i jej utrzymanie w latach 1914–1921

Krzysztof Haptaś

Stan powiatu mieleckiego po okupacjach rosyjskich z lat 1914–1915 w świetle sprawozdania posła Andrzeja Kędziora

Łukasz Ożóg

Upamiętnienie uczestników walk o niepodległość i granice II RP na ziemi sokołowskiej (w dawnym powiecie kolbuszowskim)

Robert Lipelt

Żydowska społeczność Sanoka na przełomie XIX i XX wieku

Arkadiusz S. Więch

Wystąpienia antyżydowskie na terenie prowincji galicyjskiej u progu odzyskania przez Polskę niepodległości

Sławomir Wnęk

Rzeszowianie jako uchodźcy wojenni na terenie monarchii habsburskiej jesienią 1914 roku. Liczba, rozmieszczenie i struktura społeczna

Szczegóły:  www.muzeumkolbuszowa.pl